Het gebruik van alcohol en drugs op de werkvloer is in Nederland niet bij wet verboden. Overmatig gebruik kan wel tot behoorlijke bedrijfsrisico’s leiden. Denk aan de koerier die dronken zijn pakketjes bezorgt of de elektricien die stoned reparaties uitvoert. Kunt u als werkgever drank en drugs verbannen van de werkvloer?
De werkgever moet ervoor zorgen dat de werkomstandigheden veilig zijn. Om de veiligheid van alle werknemers te beschermen kan de werkgever het gebruik van alcohol en drugs op de werkvloer niet toestaan. Buiten de werkomgeving heeft de werkgever geen zeggenschap over het doen en laten van de werknemer. Toch kan overmatig alcoholconsumptie ‘s avonds direct invloed hebben op de werkvloer de volgende dag. Daarnaast gaan drank- en drugsverslavingen vaak gepaard met gezondheidsproblemen en dus met ziekteverzuim van de werknemer.
Privacybescherming
De werkgever heeft er dus alle belang bij om zijn verslaafde werknemer te helpen. Echter, de privacywetgeving speelt hier een rol, omdat het de gezondheidssituatie betreft. Informeren naar (overmatig) gebruik en verslaving mag dus niet. De bedrijfsarts is de enige die het gesprek over het alcohol- en drugsgebruik met de betreffende werknemer mag voeren. Algemene voorlichting en een vrijblijvend gesprek over alcohol en drugs mag natuurlijk wel, ook aan één werknemer.
Alcohol- en drugstesten
Alcohol- en drugstesten lijken ideaal om de problematiek op te sporen bij de werknemer. Echter, werkgevers mogen werknemers niet onderwerpen aan testen om gebruik van alcohol en drugs op te sporen en/of inzichtelijk te maken. Slechts enkele specifieke werkgevers kunnen zich op een uitzondering beroepen, maar ook dan alleen onder strikte voorwaarden.
Periodiek Medisch Onderzoek (PMO)
Werkgevers kunnen werknemers proactief een Periodiek Medisch Onderzoek (PMO) aanbieden. In het PMO kunnen, in overleg met de Ondernemingsraad, tests opgenomen worden ten aanzien van alcohol en drugs. De uitkomst van het onderzoek valt onder de privacywetgeving en wordt derhalve alleen gedeeld met de betreffende werknemer en de bedrijfsarts. Het is aan de laatste om een eventueel problematisch alcohol- of drugsgebruik bespreekbaar te maken met de werknemer.
Tips voor de werkgever
Helemaal verbannen van drank en drugs is niet realistisch. Door het onderwerp bespreekbaar te maken, kunt u wel de excessen ervan uitbannen.
- Zorg ervoor dat werknemers worden geïnformeerd over de (mogelijke) gevolgen en risico’s van alcohol en drugs op de werkvloer.
- Train leidinggevenden in het herkennen van de signalen van drugs- en alcoholgebruik en de gevolgen hiervan op de arbeidsprestaties.
- Zorg ervoor dat werknemers weten op welke manier zij alcohol- en drugsgebruik bespreekbaar kunnen maken en bij wie.
