Vanuit diverse kanten is er een oproep gedaan aan de Nederlandse overheid om de arbeidsmarkt aan te passen aan de huidige tijd. Dit heeft geresulteerd in een rapport van de commissie Borstlap met concrete aanbevelingen.
De Nederlandse arbeidsmarkt presteert goed, met name op het gebied van de hoeveelheid en de kwaliteit van banen. Dat blijkt uit een rapport van de OESO uit de zomer van 2019. De OESO uit zorgen over het aantal flexibele contracten en zelfstandigen in Nederland. Eén op de vijf werknemers heeft een tijdelijke contract, twee keer meer dan het gemiddelde. Ook is het aantal zzp’ers en nul-urencontracten hoog. Uit eerder onderzoek blijkt dat meer flexibele contracten en zelfstandigen leiden tot grotere ongelijkheid, minder sociale bescherming en een lagere kwaliteit van banen in het algemeen. De OESO pleit er dan ook voor om te zorgen dat de arbeidsmarkt niet verder versplintert.
Nieuwe regels voor werk
De commissie Regulering van Werk onder leiding van oud lid van Raad van State Borstlap is op basis van het OESO rapport en eigen onderzoek gekomen met concrete voorstellen om mensen die niet volledig mee kunnen op de arbeidsmarkt te beschermen. In Nederland hebben we nu zo’n miljoen werknemers die langs de kant staan. Hogere arbeidsparticipatie is hard nodig, gezien de vergrijzing en huidige krapte op de arbeidsmarkt.
Aanbevelingen commissie Borstlap
Het rapport van de commissie-Borstlap over de arbeidsmarkt is 23 januari gepubliceerd. In de optiek van de commissie blijven er in de er nog maar drie type werknemers over: zelfstandigen, werknemers met een vast contract en werknemers op uitzendbasis.
De commissie gelooft heilig in wederkerigheid: tegenover het recht op een uitkering staat de plicht om vanaf dag één actief naar werk te zoeken. De werknemer moet dus, veel meer dan nu, zelf de regie nemen om te kunnen blijven participeren op de arbeidsmarkt
Kunnen mensen niet meer zelf voorzien in hun levensonderhoud, dan krijgen ze inkomen uit de voor iedereen verplichte inkomensverzekering.
Arbeidsperspectief
De commissie stelt voor dat iedereen een persoonlijk ontwikkelingsbudget krijgt vanaf de geboorte. Doel hiervan is dat iedereen, op basis van individuele wensen, zijn leven lang kan werken aan het eigen arbeidsperspectief.
Werkgevers vullen dat budget aan voor hun werknemers. Indien een dienstverband eindigt wordt ook nog een extra storting in het ontwikkelingsbudget gedaan door de werkgever (transitievergoeding of ontslagvergoeding). Alhoewel Robidus het principe van “een leven lang leren” toejuicht, stellen we ons wel vraagtekens bij de praktische uitvoering en administratie van een dergelijk levenslang-spaarpotje voor de eigen ontwikkeling.
Ziekte & Arbeidsongeschiktheid
In 2019 werden zo’n 45.000 werknemers arbeidsongeschikt verklaard zo’n 5% meer dan het jaar ervoor. Dit brengt het totaal op 560.000 werknemers met een arbeidsongeschiktheidsuitkering in Nederland. We zien dat verzuim en het aantal mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering enorm toeneemt. Ondanks alle maatregelen die de afgelopen jaren genomen zijn. We moeten dus drastisch iets veranderen om het tij te keren. Of de oplossing ligt in het door de commissie voorgestelde basisverzekering voor arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden vragen wij ons af. Wij geloven in het voorkomen van arbeidsongeschiktheid en een bij de arbeidsongeschikte passende re-integratiebegeleiding.
De loondoorbetaling bij ziekte wordt teruggebracht van twee naar één jaar, wat betekent een kortere toerekeningsduur voor de werkgever én minder tijd voor de zieke werknemer om aan de slag te gaan. In de praktijk zien we dat de focus de eerste ziektemaanden ligt op het medische aspect / het herstel. Omscholing naar ander, beter passend werk wordt gemiddeld pas na 1 jaar opgestart. De werkgever doet dan investeringen omdat die zich terugverdienen ten opzichte van 2 jaar toerekening. Die financiële afweging wordt anders bij een halvering van de toerekening. We voorzien daarom dat werkgevers minder zullen investeren in de re-integratie van zieke werknemers. Hierdoor wordt de mobiliteit op de arbeidsmarkt beperkt.
Werkloosheid
Een hogere en kortere WW-uitkering zien wij als een goede incentive voor werkzoekenden om passend werk te vinden, zeker in combinatie met de verplichte om- of bijscholing.
Conclusie
Robidus is positief over de versimpeling van het huidig stelsel en het focussen op het individuele arbeidsperspectief. Wel zijn we benieuwd naar de praktische uitvoering en financiële kant. Meer weten? Beluister hieronder onze podcast.
