Samen zijn jullie met een bijzonder project bezig voor re-integratie bij Defensie. Kunnen jullie hier kort iets over vertellen?
Saskia: “We hebben afgelopen jaar een nieuw project gerealiseerd. Aan de hand van een nieuwe werkwijze willen we, met onze re-integratie inspanningen, ervoor zorgen dat we mensen daadwerkelijk helpen aan een nieuwe baan. Voor ex-militairen kan dit een functie zijn binnen Defensie als militair of burger. Maar voor militairen die niet kunnen terugkeren binnen onze eigen organisatie, geldt dat ze een passende plek krijgen bij een externe werkgever. Ons doel is uitzicht geven op een duurzame loopbaan bij een ander bedrijf.”
Tim: “Centraal in dit programma staat de place and trade methoden. Reveal zoekt een passende, nieuwe plek voor een militair mét perspectief. We kijken samen met werkgevers wat een militair on-the-job nodig heeft om een toekomst op te bouwen binnen een bepaald vakgebied. We zoeken constant werkgevers die deze plekken willen aanbieden. Vanuit daar gaan wij een match maken tussen de arbeidsplaats en de kwaliteiten van de ex-militair.”
Waarom is dit project gestart?
Tim: “In eerste instantie omdat het lastig blijkt om een militair, vanuit een ziekteproces, weer te laten doorstromen naar een nieuwe baan.” Saskia vervolgt: “We zien dat Defensie voor de aansluiting met de externe arbeidsmarkt afhankelijk is van dienstverleners die ons hierbij ondersteunen. Bij traditionele dienstverlening rondom re-integratie, wordt een werknemer klaargestoomd voor de arbeidsmarkt. Denk aan: het opstellen van een cv of het schrijven van een sollicitatiebrief. Maar de daadwerkelijke aansluiting met tussen de ex-militair en de nieuwe werkgever mist vaak. Daarom hebben we onderzoek gedaan, onder andere met het Ministerie van Sociale Zekerheid, op het gebied van re-integratie. We spraken daarnaast met deskundigen op dit gebied. We stelden de vraag: Wat moeten we veranderen aan het systeem om militairen een kans te geven op de externe arbeidsmarkt? En wat moeten we daar als werkgever voor faciliteren?”
Saskia vervolgt: “Deze uitkomsten hebben we vormgegeven in de Social Impact Bond. We laten militairen in een vroeg stadium werkervaring opdoen bij een externe werkgever. Dit heeft twee redenen: ten eerste zodat de militair weer participeert op de arbeidsmarkt. Dat is bewezen bevorderend voor het herstel. Ten tweede omdat het kan gebeuren dat een militair niet meer terugkeert bij Defensie. De werkervaring in een andere branche heeft hij of zij dan al op zak. Militairen hebben de mogelijkheid om te kijken waar interesses en kwaliteiten liggen, zo kunnen we veel gerichter zoeken naar een duurzame loopbaan bij een externe werkgever.”
Tim vult aan: “In tegenstelling tot traditionele re-integratie dienstverlening, focussen wij van Reveal meer op het maken van een duurzame match. We kijken goed naar de potentie en de talenten van een militair. Vervolgens zoeken we een plek en werkgever die hier goed op aansluit. Dit sluit aan bij de visie van het ministerie van Defensie.”
Kunnen jullie uitleggen hoe het project van dag tot dag werkt?
Tim: “Een groot onderdeel van het traject is de begeleiding en coaching van een militair. Deze aanpak verschilt weinig van onze reguliere aanpak. Reveal focust bij het maken van de match op een assessment. Dit helpt ons om kansen en kwaliteiten van een militair in kaart te brengen. Vervolgens zoeken we werkgevers die hier naadloos op aansluiten. Natuurlijk zal een militair hier alsnog moeten herstellen, maar het idee van de place and trade methode is juist dat dit parallel aan elkaar loopt. Dit geeft iemand beter arbeidsperspectief.”
Waarom was het belangrijk om het re-integratieproces te veranderen?
Saskia: “Veel zieke collega’s nemen een afwachtende houding aan. Ze hopen dat ze uiteindelijk terugkeren naar hun oude werk. Daarmee wordt kostbare tijd verspilt. Met dit programma, waar waar diverse partijen aan meewerken, beginnen we met een sport- en coachingsprogramma. Reveal komt in beeld voor de begeleiding en coaching, Robidus zorgt ervoor dat de kwaliteit van de dossiers op orde zijn en er werken interventie partijen mee. Zo willen we militairen sneller in beweging krijgen en ze andere kansen laten zien. We houden hierbij altijd rekening met de motivatie waarom ze bij Defensie zijn gekomen; vaak heeft dit een maatschappelijke insteek. Uiteindelijk proberen we, met behulp van Reveal, de juiste match te maken. Ook wanneer ze niet terug kunnen keren bij Defensie.”
In een jaar gaat het om ongeveer 370 militairen die in deze situatie terecht komen. Hoe bijzonder is het voor de werkgevers om een ex-militair in dienst te nemen?
Tim: “Veel werkgevers reageren enthousiast. Ze zien kansen in het aannemen van een ex-militair. Ik vind het mooi om te zien dat militairen vaak leidinggevende functies krijgen binnen deze bedrijven. Denk aan: directeuren, managers of strategische posities. Voor werkgevers is de motivatie om iets voor dit programma te betekenen daarom groot.”
Hoe verzamelen jullie nieuwe bedrijven voor de Social Impact Bond?
Saskia: “Dit gebeurt veel via ons netwerk. Na onze lancering van afgelopen jaar, hebben veel werkgevers zichzelf aangemeld. Daarnaast komen veel werkgevers via Reveal binnen.” Tim vertelt: “Het is een fantastisch programma om werkgevers te benaderen op de markt. Zolang we de maatschappelijke waarde blijven benadrukken, ben ik ervan overtuigd dat we de juiste bedrijven weten te vinden die hier een bijdrage aan willen leveren.”
Waarom is het voor Reveal van belang om hieraan mee te werken?
Tim: “Tijdens de gesprekken met militairen zie ik hoe belangrijk het is om hun perspectief te bieden. Militairen beoefenen een bijzonder beroep, dit betekent echter niet dat ze niet geschikt zijn voor andere positie op de arbeidsmarkt. Daarnaast is het voor mij altijd mooi om bij te dragen aan dit proces. Een militair komt in een vervelende positie (waar we helaas allemaal in terecht kunnen komen), en door deze bijzondere achtergrond vind ik het nog mooier om de geschikte match te vinden.”
Wat voor belangrijke uitdagingen zijn er op dit moment?
Saskia: “Het project vraagt veel van ons personeel. We doen een beroep op verschillende partijen waarbij werkwijzen afgestemd moeten worden. Dit komt doordat we bij de Social Impact Bond focussen op het leren; werken de processen die we voor ogen hadden? Of moeten we bijstellen? Het gebeurt wel eens dat we iets uitwerken op papier, maar het in de praktijk niet blijkt te werken. Dat vereist een duidelijke communicatie en flexibiliteit van onze medewerkers. Maar vooral ook efficiënt samenwerken, uiteindelijk zijn we met z’n allen verantwoordelijk voor het succes.”
Saskia, eerder gaf je aan dat we niet meer terug kunnen naar de oude re-integratie dienstverlening. Waarom is dit niet meer mogelijk?
Saskia: “Doordat wij een overheidsinstantie zijn, moeten we een aanbesteding doen. Hierin moet je jouw dienstverlening op papier zetten, inclusief wensen en eisen. Wij werken met mensen, stuk voor stuk met een uniek verhaal. ‘One size, fits all’, geldt daarom voor ons niet. Iedereen heeft maatwerk nodig. Juist daarom is het lastig om dit soort dienstverlening in een reguliere aanbesteding vast te leggen. In de huidige constructie kunnen we maatwerk toepassen, zonder dat we vastzitten in bepaalde kaders van contracten. Uiteindelijk is iedereen hierbij gebaat; uiteraard de militair die re-integreert, wij als werkgever doordat we aan onze verplichtingen voldoen, het consortium heeft er baat bij omdat ze anders onnodig risico lopen en de investeerders: mocht het geen succes worden, is de investering voor niks geweest. Saskia vervolgt: “Daardoor is er een enorme wil om het met elkaar te doen, doordat iedereen zijn of haar belangen heeft. We kunnen elkaar daarom aanspreken als iemand zich niet aan de afspraken houdt.”
Gaan de stappen die jullie maken ook sneller door deze samenwerking?
Saskia: “Ja, zeker. Je wordt gedwongen om buiten de bestaande kaders van jouw organisatie te denken. Door de samenwerking hebben wij onze werkwijze ook aangepast, anderen lieten zien dat het geoptimaliseerd kon worden. Dat kan soms een beetje pijnlijk zijn, maar het helpt wel. De interactie die ontstaat met alle intrinsiek gemotiveerde partijen is waardevol. We hebben ook nauwelijks miscommunicatie of discussies. Het doel is helder én daar werken we allemaal voor.”
Hoe ervaren jullie dit bij Reveal?
Tim: “De pijn ervaren wij niet, maar de dynamiek en de positiviteit zeker! Een belangrijk gemeenschappelijk doel vind je niet vaak bij een traditionele opdrachtgever/leverancier relatie. Daar staat een contract vaak centraal. Onze manier van werken geeft een heel andere energie, en zorgt voor een hoog ontwikkelings gehalte.”
Wat is een belangrijk onderdeel van het project?
Tim: “Precies dat. De samenwerkingsvorm en dat je elkaar continu weet te vinden. Saskia vult aan: “Dit kost best wat tijd, maar het is zo ingericht dat we op verschillende niveaus met elkaar praten. Waardoor we op uitvoerend niveau altijd blijven communiceren, zo komen we snel achter knelpunten die we direct kunnen oppakken. Hierdoor is het eigenlijk een heel goedlopend geheel.” Tim voegt toe: “We zijn inderdaad continu in beweging en spreken elkaar dagelijks.”
Zo’n vooruitstrevend traject zou je niet per definitie meteen koppelen aan een overheidsinstantie, toch?
Saskia: “Nee, je moet één gek hebben die ervoor wilt gaan. De vraag krijgen we vaker hoor. Ik denk dat het te maken heeft met de bijzondere doelgroep en het is daarnaast een maatschappelijk vraagstuk. Wij vinden het écht van maatschappelijk belang dat we de militairen helpen, dit verdienen ze. Verder hebben we kritisch gekeken naar resultaten van voorgaande jaren en die waren niet goed genoeg. Het was nodig om dit te veranderen. Aan het einde van de rit willen we elke militair re-integreren op de arbeidsmarkt, uitzonderingen daar gelaten. Het kan niet zo zijn dat dit door ons niet lukt. De noodzaak was er dus echt.”
Moesten jullie, van Reveal, lang nadenken om hieraan mee te werken?
Tim: “Nee, wij totaal niet. Het is een mooi programma, met een prachtige doelstelling voor een bijzondere doelgroep. Daarnaast is het voor ons als start-up een mooie kans om met een organisatie als Defensie samen te werken. Ik heb misschien even moeten nadenken, maar daarna de kans met beide handen aangegrepen. Met het team van Reveal stoppen we er extra veel tijd en energie in. We willen dit tot een succes maken!”
Waar zijn jullie het afgelopen jaar het meest trots op?
Tim: “Ik ben het meest trots als ik van collega’s terugkrijg dat ze op een fijne manier de beste plek kunnen zoeken voor een ex-militair. Dat is uiteindelijk waar onze dienstverlening om draait. Het maakt mij trots dat er mensen bij Reveal zich daar dagelijks mee bezig houden én enthousiast worden over wat ze aan het doen zijn. Dat is uiteindelijk waar we het voor doen. Natuurlijk moet de militair er blij van worden, maar mijn collega’s moeten trots zijn op het werk wat ze dagelijks doen.”
Vergt het werken met Defensie iets anders van het Reveal team?
Tim: “Ja, meer empathie en geduld. Het is een kwetsbare doelgroep. Dat vraagt om een andere aanpak dan bij mensen zonder ziekte-verleden. Daarnaast is het belangrijk om goed samen te werken met Defensie, dat kost meer energie.”
Voelt het re-integratieproces nu radicaal anders aan voor jullie?
Saskia: “Het proces an sich is niet anders. Het is een wet die uitgevoerd moet worden en wij volgen deze stappen. Maar de manier waarop we het nu aanvliegen is wel radicaal anders. We zien dat we positieve reacties krijgen van re-integranten, vooral over het eerste deel van het proces. Dat maakt dingen los, waardoor ze daadwerkelijk perspectief gaan zien. Militairen krijgen hoop en gaan weer beter naar de toekomst kijken. Daarnaast is het aan ons en natuurlijk aan Reveal om dit stukje hoop te realiseren in een daadwerkelijke baan. Tim: “Dit zien wij ook terug in de begeleiding. Door dit nieuwe voortraject komen mensen met een blik op de toekomst bij ons aan tafel. Dat maakt echt verschil.”
Ontstaat die ‘blik op de toekomst’ ook sneller door dit nieuwe traject?
Saskia: “Ja, ik denk het wel. Je ziet dat de aanpak van nu meer actiegericht is. Bij de lancering afgelopen jaar was Professor Scherder aanwezig. Hij liet echt zien hoe belangrijk het is dat deze doelgroep meer begeleiding krijgt dan een willekeurige werknemer. Militairen die uit een ziekteproces komen, hebben meer behoefte aan gerichte begeleiding. Door de samenwerking met Reveal kunnen we dit nu bieden.”
Er zijn eigenlijk drie mogelijkheden: militairen die bij Defensie terugkeren in een andere functie, militairen die bij een externe werkgever aan de slag gaan. Of in het uiterste geval, een militair treedt volledig uit dienst:
Saskia: “Klopt. Maar de vierde en laatste optie is eigenlijk de mooiste: wanneer een militair kan terugkeren in zijn of haar oude functie. Voor ons programma maakt het niet uit, zolang een militair maar niet volledig uitvalt. We zien het als een succes als een ex-militair terugkeert op de arbeidsmarkt. Of dat nou de oude functie is, een andere baan binnen Defensie of een functie bij een externe werkgever.”
Hoe voelt het voor een militair om terug te keren bij Defensie als burger?
Saskia: “Plan A is bij ons volledig herstellen en terugkeren als militair. Maar stel dat dit niet kan, dan maken we samen een plan B. Dit is onderzoeken wat iemand anders zou kunnen gaan doen. Waar liggen de kwaliteiten van deze persoon én waar zouden we deze extern kunnen inzetten? Met behulp van Reveal maken we competenties inzichtelijk, hoe matchen deze met functiegroepen op de arbeidsmarkt? Dit biedt een stuk perspectief. Daarnaast kunnen ze ook arbeidsritme opbouwen, want mocht het duidelijk worden dat iemand niet kan terugkeren bij Defensie dan is de overstap een stuk minder groot. Ze hebben namelijk op een heel veilige manier aan de andere functies kunnen proeven.”
Hoe ziet dat proeven er in de praktijk uit?
Tim: “Werkgevers stellen arbeidsplaatsen, vacatures, leerwerktrajecten open voor militairen. Na het begeleidingstraject proberen we een goed beeld te krijgen van wat iemand kan. Een volledige carrousel van banen aanbieden is namelijk lastig. Je kunt niet zomaar op elke werkvloer een dag meelopen. Zeker nu tijdens corona is dit lastig. Maar wat wij echt willen is plaatsen aanbieden waar arbeidsperspectief ligt voor de militair én een plek waar de werkgever hier actief aan bijdraagt. Daarvoor gaan we partnerships aan met werkgevers, maar kijken we altijd eerst wat de mogelijkheden zijn binnen die organisatie. Vaak zie je toch dat er scholing plaats moet vinden, de ziekteperiode kunnen we hiervoor benutten. In deze periode blijft de militair nog in dienst bij Defensie. Wat weer een stuk risico wegneemt bij de eventuele nieuwe, externe werkgever. Dit geeft een stuk lucht om te investeren; zowel in tijd, en geld als in opleidingen om een militair volledig klaar te stomen voor deze nieuwe functie.”
Het project is nu iets meer dan een jaar bezig en gaat uiteindelijk acht jaar duren. Waar hopen jullie op na deze periode?
Saskia: “Wij hopen dat dit de nieuwe standaard wordt voor Nederland. Als wij succesvol zijn, betekent dat we met deze nieuw werkwijze heel veel mensen aan nieuw werk hebben geholpen. Dat gun je natuurlijk alle werknemers die in een vervelende situatie zitten. Uiteindelijk hopen we dat we een kentering in de re-integratiemarkt teweeg hebben gebracht.
Is dit nieuwe project voor heel Nederland dan geschikt?
Saskia: “Misschien niet met deze financieringsconstructie, omdat het dan een heel groot vraagstuk wordt. Als we het hebben over een stuk integrale dienstverlening, maatwerk aanbieden en niet ‘one size, fits all’ principe, dat dat juist wel voor iedereen mogelijk gemaakt moet worden. Ik hoop dat ons project een stimulans is om weg te komen van het ‘vinkjes’-systeem waar we nu in zitten. Dit is natuurlijk nooit de bedoeling geweest, maar als het UWV nu de werkgever toetst en alles klopt is het klaar. Maar dit wil niet zeggen dat de re-integrant aan het einde van de rit daadwerkelijk een nieuwe baan heeft gevonden. We hebben nu een systeem gecreëerd waarbij de re-integrant (waar het uiteindelijk allemaal om draait) niet de grootste belanghebbende is in het verhaal. Dat is natuurlijk heel raar.”
Wat is er nodig om dit huidige re-integratie systeem te veranderen?
Tim: “In Nederland meer proeftuinen waar we ervaringen kunnen opdoen. Werkgevers hebben hier nog steeds een belangrijke rol in. Een werkgever zou de voordelen van een nieuw systeem moeten proeven, kijken of een andere aanpak beter past. Ik ben er heilig van overtuigd dat werkgevers in Nederland hiervoor openstaan. We kijken nu ook veel meer wat we kunnen doen voor een volgend werkgever van een re-integrant. Om het uiteindelijk beter te laten passen.” Saskia vervolgt: “UWV volgt bijvoorbeeld met veel belangstelling ons project. We zullen onze ervaringen delen met UWV en andere werkgevers.”
De nieuwe standaard voor re-integreren in Nederland. Dat is een behoorlijke ambitie. Wat willen jullie werkgevers en HR-professionals nu al meegeven?
Saskia: “Het eerste jaar heeft ons vooral gebracht dat we in gelijkwaardigheid met elkaar werken. We hebben voor de start met re-integranten gevraagd: waar hebben jullie behoefte aan, wat kan er beter en waar droom je van als er geen limieten zouden zijn, waar lig je ‘s nachts wakker van? Dit hebben we verzameld en gecombineerd met diverse onderzoeken. Al deze uitkomsten hebben we samengevoegd in dit programma. Het zou heel mooi zijn als dit anderen inspireert. Want het blijft natuurlijk een maatschappelijk vraagstuk; diverse organisaties, groot en klein, worstelen met deze wet- en regelgeving. Uiteindelijk willen we er allemaal voor zorgen dat een zieke werknemer weer aan het werk komt, binnen of buiten de organisatie. Tim vult aan: “De uitdaging blijft bij elke werkgever even groot. Het geldt in feite voor heel Nederland. Wij willen andere werkgevers inspireren om weer de focus te leggen op de route terug naar werk, niet alleen te kijken naar de wetgeving. Want juist dat is het belangrijkste voor de zieke werknemer.”
Dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Werkgevers willen uiteindelijk kunnen zeggen: kijk, ik heb aan mijn verplichtingen gedaan. Hoe doorbreek je dan deze cyclus?
Tim: “Dan zul je toch met dienstverleners en het re-integratie landschap op zoek moeten gaan naar een andere samenwerkingsvorm. Dat betekent niet dat iedereen een Social Impact Bond moet starten. Laten we wel kijken naar de vraag of we de juiste dingen benadrukken en of we kijken naar de juiste resultaten. Dat is aan de ene kant nog steeds de vinkjes zetten en zorgen dat het dossier klopt, aan de andere kant het welzijn van de werknemer centraal zetten en kijken naar het arbeidsperspectief voor die persoon. Dat kan ook zijn een baan bij een andere werkgever, in een andere functie of op andere arbeidsplaatsen.”
Moeten we daar dan echt nog acht jaar op wachten?
Saskia: We kijken na twee en een half jaar hoe het programma ervoor staat. We monitoren onze resultaten maandelijks en zo zien we al veel eerder of er potentie in zit. Mocht er potentie in zitten, dan gaan we dit uiteraard eerder delen met Nederland. We hebben er geen baat bij om het voor onszelf te houden. We zijn immers een overheidsinstantie, die betaald wordt met belastinggeld, waar ook uitkeringen van betaald worden. Dus laten we ervoor zorgen dat dit goed besteed wordt. En laten we mensen met arbeidspotentieel vooral benutten, om werkgevers met tekorten aan arbeidskrachten te helpen. Als je voor de ene baan ongeschikt bent, betekent dat natuurlijk niet dat je voor alle banen ongeschikt bent. Tim sluit af: “Ik vind het belangrijkst dat de samenwerkingsvorm én het centraal stellen van het welzijn van de zieke werknemer tot nu toe het belangrijkste inzicht is uit dit project. Laten we deze les meenemen naar de toekomst.”
Meewerken aan dit nieuwe re-integratie systeem?
Neem contact op met Robidus of kijk eens op de website van Reveal.
